در دانشکده علوم قرآنی تهران
دفاع از پایان نامه «بررسی تطبیقی نعمتها و نقمتهای قیامت در قرآن و اشعار»
جلسه دفاع پایان نامه دانشجو مریم ذوقی مقطع کارشناسی ارشد، رشته تحصیلی علوم قرآنی گرایش اعجاز قرآن با عنوان: بررسی تطبیقی نعمتها و نقمتهای قیامت در قرآن و اشعار (بررسی موردی اشعار مثنوی مولوی) در دانشکده علوم قرآنی تهران برگزار شد. این پایان نامه که با راهنمایی دکتر علی غضنفری و داوری دکتر رضا امانی انجام شد با نمره.۱۸ و درجه خیلی خوب مورد پذیرش قرار گرفت.
در چکیده این پژوهش آمده است:هدف از این تحقیق، بررسی میزان ظهور و بروز مفاهیم قرآنی شامل بهشت و دوزخ در اشعار مولانا (بطور اخص کتاب مثنوی معنوی) بعنوان یکی از شعرا و عرفای مسلمان بوده است تا مشخص گردد میزان تعامل مولوی با نص قرآن چه میزان بوده و مفاهیم عرفانی و قرآن به چه مقدار در مثنوی مولوی نمود پیدا کرده است . روش تحقیق بصورت روشی تحلیلی – تطبیقی بوده است.منابع اصلی شامل متن قرآن مجید و ابیات مثنوی معنوی بوده و با استفاده از کتب تفسیری مختلف از مشاهیر تفسیر و حدیث، مفاهیم آیات منتخب با متون تحلیلی مرتبط با کتاب نفیس مثنوی معنوی مقایسه گردیده است. تلاش شده است تا به این پرسش پاسخ دهیم که تا چه میزان ابعاد بهشت و دوزخ در مثنوی، تصویر گردیده و در صورت مطالعه این کتاب ادبی، چه میزان از مفاهیم بلند قرآن درک میگردد. دراین مطالعه در رابطه با این موضوع، آیاتی آورده شده و مطابق با آن آیات از اشعار مثنوی مولوی نیز استفاده شده که نشان میدهد اندیشه مولانا در این رابطه مطابق افکار عارفان و حکما میباشد و از دید وی بهشت و جهنم وابسته به عمل و معرفت انسان است. در مورد بهشت و دوزخ، نظر مولانا با قرآن تناقض و تنافری ندارد و در بعضی جاها و شاید اکثر موارد همان دیدگاه قرآنی را مطرح میکند و در بسیاری موارد دیگر به این دیدگاه قرآنی و دینی، چاشنی عرفانی نیز میدهد. وجه غالب در فضای شعر مولانا، وجه عرفانی است و لذا مولوی به جنبههای مختلف از برانگیخته شدن، حسابرسی اعمال، نعمتهای بهشتی و عذابهای دوزخی اشاره کرده است ولی این اشارات را میتوان اشارات اجمالی نامید. تصویری که مولوی در خصوص این مفاهیم در مثنوی ارائه می کند از لحاظ جزئیات به دقت قرآن نمی رسد ولی از لحاظ مفهوم و ایده کلی، تناقضی ندارد و بیشتر از نگاه عارفانه به بهشت و دوزخ نگریسته است. به طور کلی میتوان گفت که در قرآن کریم و اشعار شعرا اعتقاد به بهشت و دوزخ و یا همان معاد به عنوان یک حقیقت قطعی و غیر قابل تغییر و بعنوان یک هشدار به انسانها برای انجام اعمال صالح و دوری از گناه و همچنین به عنوان روزی که انسانها در مقابل خدای خود پاسخگوی اعمال خود خواهند بود مطرح شده است. این تبیین معاد در قرآن و اشعار شعرا نشان میدهد که هر دو منبع از یک حقیقت مشترک برخوردارند.
از مهم ترین فصول این پایان نامه می توان به موارد زیر اشاره نمود:فصل اول: کلیات و مفاهیم
فصل دوم: آیات بهشت در قرآن و اشعار مولوی
فصل سوم: آیات دوزخ در قرآن و اشعار مولوی
نظر دهید